Sunday, December 15, 2013

Улаачийн даваа ба Асуудлууд

Хүн бүрийн амьдралд давах даваа, гүвээ, ололт амжилт, ухаарал бишгүй олон. Эд бүгд холбоо хэлхээгээр хэлхэгдэн цогцолсоор эрдэм мэдлэг, дадал, зуршил, туршлага болдог биз.

Харин улаачийн давах даваа, туршлага, гээд бодохоор ерөнхий хэдэн тойм багц, үе шатуудыг олж харж болох юм.

1. Улаач хүн биеийг болж төрөх
2. Онгод буурлууд нь улаач болох замд хөтлөх /онгодын шахаа гэж ярьдаг/
3. Улаач болох тавилантайгаа олж мэдэх
4. Онгод тэнгэрээ хүндэтгэн улаач болсноо тэнгэрт зарлан, биедээ залах
5. Онгод биежих хугацаа
6. Улаач биежих хугацаа...

Thursday, July 25, 2013

Бүл ба Толгой

Эрт цаг үеийн Монголчууд олон аян дайнаар эзэмшил нутаг дэвсгэр, ард олныг араасаа дагуулж байсан. Нэгэн харьяа засаглалд орсон ард иргэд дунд харьяалалд шинээр орсон ард түмэн, уугуул Монголчуудын тооны харьцаа 10:1 ч юм уу 9:1 байдаг байснаас аравтын засаг захиргааны системийг хэрэгжүүлж байсан байж таарах. Тэгэхээр цэвэр цусны нүүдэлчин Монголчуудын албан тушаал нь хамгийн багадаа гэхэд л 10тын захирагч байсан гэж дүгнэвэл эрт цагийн өвгөдүүд маань бүгд л дор хаяж 10 хүнийг "даргалсан" удирдагчид, ноёд байжээ.

Thursday, June 27, 2013

Байгал далай, Газар усны эзэд ба Отог овгийн эв нэгдэл

Байгал далайн тахилгад оролцож, өвгөд буурлуудынхаа хамтаар үйлэнд дэмнэж оролцсон тухайгаа эргэн дурсан бичье.

Бидний хил даван очиход байгал далай орчмын нутаг, уул ус хөөр баяр, зуун зуунаар гунигт автсан сэтгэгдэлтэйгээр угтан авч буй нь мэдрэгдэж байв. Зуун зуунаар уулзалгүй тусгаарлагдсанаас болж санагалзаж, орхиж үлдээсэнд гэрвэшин буй нь тэнд очсон улаачдын сэтгэл зүрхэнд мэдрэгдсэн байх.

Бөөлөөн эхлэхэд хаан дээдсийн баатар жанждын отгийнхон байгал далай, бөөлөөн хийж буй газрын ойр орчмыг хүрээлэн бууж олон отгийн улаач, өвгөдүүд дуу хуур, цэнгэл баяртайгаар байгал далай, ойр орчмын газар усны эздийг баясган, тэнгэрээс эрчмийг буулган, эрчимнүүлж, хөлгүй их хурим найр, хурал чуулган аль аль нь нэгэн зэрэг болж байв.

Friday, June 7, 2013

Өвгөдийн сургаал - ХҮМҮҮН ААШ, ЖАРГАЛ, ЗОВЛОН, УХААН, ЗОРИЛГО

Хүмүүн аашны салхийг сөрөн
Хүсэл зоригийн галыг бадраан
Хүрэх алсын чигийг алдалгүй
Хүлээс уяагүй дүүлэн нисээрэй

Өвгөдийнхөө энэ товчхон сургаалыг анхлан сонордсоноо хойш 2 жил гаруйн дараа эргэн нэг тунгаан бодов. Тайлахыг хичээв.

Аз жаргал 2

Аз жаргал гэдэг

Харалган хүн
Хаа холоос ч
Хайгаад олохгүй,
Хат, ухаан суусан хүн
Харанхуй дунд ч
Хажуухнаасаа атгаад авах эрдэнэ.

Thursday, March 21, 2013

Аз жаргал?

Гэр хорооллын чиглэлийн автобусны арын тухлаг, өргөн суудлыг олж суугаад хотын төвөөс алслахын хэрээр зэрэгцэж суусан хүмүүс буух буух газраа бууж цөөрсөөр эцсийн буудал дөхөж явахад Улаанбаатар хотын тохижилт үйлчилгэний газарын хэсэг ажилчид олноороо автобусанд орж ирэхэд хүмүүс зэрэгцэж суухгүй гэсэндээ гялс гялс суудлаасаа босцгоож суудал тавин, зогсохоос залхуурсан юм уу буух буудал дөхөж байсан ч яагаад ч юм би цэрвэж босон хаалга зүглэсэнгүй зэрэгцэн сууж үлдэв.

Tuesday, March 19, 2013

Зүүд ба зүүдний тайлал

Зүүдээ манах, зүүдээ тайлах арга эвийг хүмүүс тэр бүр олдоггүй. Харин зүүдтэй холбоотой сонирхолтой баримт, зүүд тайлах арга барилыг энд бичжээ.

http://arslans.blogspot.com/search/label/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B4%20%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%B0%D1%80

"Тийм юм зүүдэлбэл тэгнэ" гэсэн үзэлд баригдалгүйгээр өөрөө өөрийнхөө зүүдийг таньж өөрөө өөрийнхөө дотоодыг, далд ертөнцтэй холбогдох холбоогоо мэдэрч батжуулах арга барил болж болох юм.

Friday, February 22, 2013

Харзэд улаачийн өвгөдийн айлдвар сургаал

2013 оны 1-р сарын 26 19:19минут

А: Их үйл эхэлсний дараагаар улаач үрс бидний хийх үйл нь чухам ямар үйл байвал зохих вэ?

Өмнө нэгэн гарагт
Өндөр дээд өвөг чинь
Өөрийн биеэр залрахдаа
Үрс та нарт айлдаадахсан (“Хаалк” Хас улаачийн өвгөдийн айлдварт бий)

"Хаалк" Хас улаачийн өвгөд буурлуудын сургаал

2013 оны 1-р сарын 25 21:53минут

Их үйлээ эхлүүлээд
Их үйлдээ нэгдээд
Их үйлээ гүйцээх үрсүүд
Өнөө гарагтаа хуран чуулжээ
Хэлэх үгээ нэгтгээд
Хийх үйлээ цэгцлээд
Үйл юундаа шамдацгаа үрсүүд минь

Хоног тоолон хүлээлээ дээ
Өдөр тоолон хүлээлээ дээ

Хархирүгэн улаачийн өвгөд буурлын айлдвар

2012/12/21-ний үйлийн дараа Хархирүгэн, Хас, Харзэд улаач нар биесийнхээ өндөр дээд буурлуудтай золгон айлдвар сургаал юуг нь сонордож, бичиж авсан билээ. Улаач үрсэд хандсан айлдвар сургаалыг түүвэрлэн орууллаа.

Wednesday, February 20, 2013

Ямба? Жаяг? Хүндлэл? Хайр? - Ухаарал

Анх хэрхэн уг удмаа залж босч байсан түүхээ эргээд нэг дурсан санагалзлаа.

Их эзэн дээдэс, тэнгэр удган нарыхаа хайр хишиг ивээл, өвгөдийнхөө хайраар түшүүлж элдэв зовлонгийн ангалд уналгүй тэнцсээр өвгөдөө залсан дэндүү гэмээр азтай нэгэн улаач билээ би.

Уг удмаа залах улаач болох учиртайгаа мэдэж замчилж өгөх багшийгаа хайж олон удган зайран нартай учран золгож удмын өвгөдийнхөө талаар ахиухан үг сонсчихыг хичээж явдаг үе байв. Золгосон удган зайран, тэдэнд заларсан онгод шүтээнүүд бүгд л өвгөдийг маань хүндэлж, тэнхээ тамиртайг нь гайхах нь гайхаж, ийм өндрүүдийг залаад биеэ тоож онгиргон замд хөтлөгдөх вий хэмээн сэрэмжлүүлж анхааруулдаг байлаа.

Tuesday, February 19, 2013

Замбын тухаар заяагаа худалдах!

Өвгөд буурлууд минь балчирхан улаач надад, өөр бусад улаач нарт ч хандан сэрэмжлүүлж нэг биш удаа айлдаж сануулж, сэрүүлж хэлдэг үг.

Улаач болсон заяа тавилан гэдэг үүрэх ачаа, хариуцлага ихтэй алхам тутам гишгих газар, хэлэх үг, хийх үйл бүхнээ цэгнэж явах учиртай хэмээн өвгөд буурлууд, удган зайрангууд бүгд хэлдэг.

Хүмүүн болж төрөх заяа гэдэг үзэгдэх үгүй далд ертөнцөд орших тоо томшгүй олон амь, сүнснүүд дундаас ялгаран, БИ ИЙМ ИЙМ ҮЙЛИЙГ ХҮМҮҮН БОЛЖ ТӨРӨӨД ХИЙЖ ДҮҮРГЭНЭ. АЛИВ МУУГ ҮЙЛДЭХГҮЙ ХИЙХ ҮЙЛ БҮХНЭЭ ГҮЙЦЭЭЖ АМЬ БИЕ ХОЁР ТАСРАХ ЦАГТ ЭРГЭЖ ДАЛД ЕРТӨНЦДӨӨ ИРЖ ХЭР ДҮҮРГЭСЭН, ХЭРХЭН АМЬДАРСАН АЛДАА ОНООГОО ДЭНСЛҮҮЛЭН ҮҮРЭХ ЯЛАА ҮҮРЧ, ХҮРТЭХ ШАГНАЛАА ХҮРТЭНЭ гэсэн тангарагтайгаар л хүн болж төрөх ТОМИЛОЛТ өвөртөлж төрдөг болов уу.

Friday, January 4, 2013

2012/12/21 ба Түмэн Онгодын Чуулган /Бодол/

Манай тооллын хоёр мянга арван хоёрдугаар оны арван хоёрдугаар сарын хорин нэгэн. Дэлхий дахинаа зөн билэгтэн, мэргэч төлөгч, судлаач нарын дунд дуулиан шуугиантайгаар энэ дэлхийн тэрбум тэрбум үрс сэтгэл догдлон, эмээх нь эмээж, эргэлзэх нь эргэлзэж, сүсэглэх нь сүсэглэж, шүтлэггүйчүүд нь баясан угтах энгийн мэт хэрнээ онцгой нэгэн өдрийг нийт олноороо угтан авч, үджээ.

Эртний Маяачуудын болон өөр олон одон орны судар шастирт хүмүүн төрөлхтөн загасны эринээс бумбын эринд шилжих мөч эл өдөр тохиох юм гэдгийг дэлхий даяар хүлээн зөвшөөрч байсан хэдий ч тэр өдрийг дэлхий сүйрэх, галах юүлэх, байгалийн гамшиг тохиох юм гэх зэрэг олон цуурхал, ам дамжсан яриа газар авсан байлаа.

Wednesday, January 2, 2013

Өвгөдийн хайр

Нэгэн орой үеийн залуустай шахалдан, бөглөрөл дунд үе үе огцом зогсох автобусанд уначихгүйг хичээн бариулаас зууран дэнжигнэсээр харихаар явж байлаа. Явдал дунд нэгэн зогсоолоос 2-4 насны хоёр ач зээгээ дагуулсан, нэгийг нь нуруундаа үүрч нэгийг нь гартаа хөтөлсөн өвөө орж ирлээ. Насаар тавь, жар эргэм насны болов уу гэмээр, толиотой буурал байв. Өндөр настай, бага балчир хүүхэд үүрснийг нь хараад суудал дээр суусан нэгэн залуу бүсгүй суудал тавьж өгөв. Хөтөлж явсан жаахан хүүгээ суулгачихлаа. Жаахан хүүхэд үүрсэн байгааг хараад өөр нэгэн залуу бас суудал тавьж өгөв. Үүрч явсан 2-3 настай жаахан хүүхдээ суулгаад өөрөө зогсч хоцров. Хоёр ч хүн суудал тавьж өгөхөд өөрөө суугаагүй болохоор бусад хүмүүс суудал тавьж өгөхийг яарсангүй. Тэр өвөө ч өөрөө суухыг хүсэмжилсэнгүй бололтой.